Ζαγορά: η αρχόντισσα του Πηλίου

Σκαρφαλώνοντας στο βουνό των Κενταύρων, όπως το παρουσιάζει η μυθολογία, η Ζαγορά ξεφυτρώνει μέσα στα κατάφυτα βουνά του Πηλίου. Το όνομά της, “ζα-γορά” απονεμημένο από τους σλάβους, υποδηλώνει το “πίσω μέρος του βουνού”, αποκαλύπτοντας τη μοναδική τοποθεσία της στην ''πίσω'' πλευρά του Πηλίου. Η ακατάληπτη φυσική ομορφιά, η γνήσια παράδοση και το πολύπαθο παρελθόν της περιοχής, την καθιστούν επάξια το κεφαλοχώρι του Πηλίου, έναν τόπο κατάλληλο για διακοπές κάθε εποχή του χρόνου και ιδανικό για  κάθε επισκέπτη που επιθυμεί να συνδυάσει την αναψυχή με τον πολιτισμό και την ιστορία.

Η Ζαγορά χωρίζεται σε τέσσερις συνοικίες οι οποίες ορίζονται από τις ενοριακές τους εκκλησίες, που διατηρούνται ως αξιόλογος κειμηλιακός πλούτος της περιοχής:

·         Την Αγία Παρασκευή, ή αλλιώς Περαχώρα, την οποία  αποτελεί την είσοδο της.  Η χαρακτηριστική εκκλησία της, χτισμένη τον 18ο αιώνα, έχει στέγη φτιαγμένη από τις παραδοσιακές πλάκες του Πηλίου, μετατρέποντάς την σε ένα τυπικό στολίδι της περιοχής.

·         Τον Άγιο Γεώργιο, όπου βρίσκεται ο Μητροπολιτικός Ναός και η κεντρική πλατεία. Οι ταβέρνες και τα καφενεδάκια με τα τραπέζια υπό τη δροσιά των υπεραιωνόβιων πλατάνων, η μαρμάρινη βρύση που σε προσκαλεί να ικανοποιήσεις τη δίψα σου και η θέα του βουνού δημιουργούν μια ξεχωριστή χαλαρωτική αίσθηση στον ταξιδιώτη.

·         Τη Μεταμόρφωση του Σωτήρα, με την εκκλησία ιδιότυπης αρχιτεκτονικής, η οποία ξεχωρίζει λόγω των παραστάσεων αμπελόφυλλων και σταφυλιών που απεικονίζονται στο τέμπλο της. Γύρω στο 1160, στη θέση της εκκλησίας αυτής λειτουργούσε μοναστήρι που ιδρύθηκε από χριστιανούς αυτοκράτορες, το οποίο και αποτέλεσε τον πυρήνα της σημερινής Ζαγοράς, αφού η αρχική του ονομασία ήταν Σωτήρα Ζαγορά.

·         Την Αγία Κυριακή, γνωστή και ως Παζάρι, της οποίας η εκκλησία φτιάχτηκε περί τον 17ο αιώνα με αξιοθαύμαστο καμπαναριό και ξυλόγλυπτο τέμπλο και είναι επίσης περιτριγυρισμένη από υπεραιωνόβια πλατάνια.

Η φυσική ομορφιά της περιοχής κλέβει την παράσταση, με το πράσινο να καλύπτει και το τελευταίο εκατοστό γης γοητεύοντας το μάτι και χαρίζοντας ιδανικό κλίμα χειμώνα καλοκαίρι. Τρεχούμενα νερά προσφέρονται σε πέτρινες κρήνες για να ξεδιψάσουν τον κουρασμένο οδοιπόρο σε διάφορα σημεία της διαδρομής. Μάλιστα λέγεται πως όποιος πιει από αυτό το νερό, θα παντρευτεί Πηλιορείτη. Τα αρχοντικά υψώνονται υπερήφανα σε πολλά σημεία της για να προσδώσουν ιδιαίτερο χαρακτήρα στην περιοχή και τα καλοδιατηρημένα πέτρινα σπίτια και ξενοδοχεία υπόσχονται θερμή φιλοξενία από τους ντόπιους. Τα πέτρινα γεφύρια και τα φυσικά μονοπάτια είναι ιδανικά για τους φυσιολάτρες που επιθυμούν μια στενότερη επαφή με τη φύση μέσω των αθλητικών δραστηριοτήτων που διοργανώνονται ιδίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.

Το ιστορικό υπόβαθρο της περιοχής είναι ιδιαίτερα πλούσιο. Κατά τα χρόνια της τουρκοκρατίας, η περιοχή αποικίστηκε από πρόσφυγες και αντάρτες ερχόμενους από όλη τη χώρα. Το πνεύμα των ντόπιων υπήρξε επαναστατικό και δραστήριο. Από τα μέσα του 18ου αιώνα και μετά, η παραγωγή και εμπορία μεταξιού και άλλων τοπικών προϊόντων έφτανε σε όλα τα μεγάλα λιμάνια της Μεσογείου και της Μαύρης θάλασσας και ιδρύθηκαν βιοτεχνίες χαρίζοντας ιδιαίτερη ανάπτυξη στην περιοχή. Οι Πηλιορείτες ξενιτεύτηκαν και δραστηριοποιήθηκαν και στα παράλια της Αιγύπτου, ανεβάζοντας το οικονομικό επίπεδο της περιοχής. Η ύπαρξη σπουδαίων προσωπικοτήτων άφησε το δικό της στίγμα στο πνεύμα, τις τέχνες και τα γράμματα, ιδιαίτερα με τη δημιουργία των πρώτων σχολείων και τους ευεργέτες που συνετέλεσαν στην χρηματοδότηση και διάδοση της παιδείας. Σημαντικότεροι όλων ήταν ο Ιωάννης Πρίγκος, ο οποίος το 1777 ανασυγκρότησε τη σχολή και την μετέτρεψε σε σχολείο ανώτερων σπουδών, δίνοντας του το όνομα «Ελληνομουσείον». Παράλληλα, με τη συμβολή του εμπλουτίστηκε η ξακουστή βιβλιοθήκη της Ζαγοράς με χιλιάδες σημαντικά και σπάνια έργα και χειρόγραφα, 18.000 από τα οποία θέτονται ακόμα και σήμερα στη διάθεση του κοινού, πίσω από το ναό του Αγίου Γεωργίου. Το Ελληνομουσείο διασώζεται καλοδιατηρημένο σε παραδοσιακό πηλιορείτικο στυλ περιτριγυρισμένο από καστανιές, γνωστό πλέον υπό την ονομασία «σχολείον του Ρήγα». Ο ξακουστός Βελεστινλής, όπως και άλλοι περίφημοι λόγιοι (Γαζής, Κωνσταντάς) μαθήτευσαν και δίδαξαν εκεί συμβάλλοντας ιδιαίτερα στη ανάπτυξη και την εξάπλωση του πνεύματος.

Οι πανέμορφες παραλίες της Ζαγοράς την καθιστούν αναντίρρητα έναν ιδανικό καλοκαιρινό προορισμό:

·         Το Χορευτό, η εκτεταμένη αμμώδης παραλία μήκους 2,5 χιλιομέτρων, βρίσκεται κυριολεκτικά στα πόδια της Ζαγοράς, με τα βαθυγάλανα νερά της να φαίνονται ήδη πάνω από το χωριό προσκαλώντας τους επισκέπτες να χαθούν στο μεγαλείο του που συνδυάζει το μπλε με την οργιώδη βλάστηση της ευρύτερης περιοχής. Κατά μήκος του, οι ταβέρνες και τα καφέ δίνουν τουριστικό χαρακτήρα στην περιοχή και ζωντανεύουν τα βράδια της νεολαίας. Στην αμμουδιά, κάθε καλοκαίρι διοργανώνονται τουρνουά αθλημάτων προσελκύοντας την πλειοψηφία των ντόπιων επίδοξων αθλητών. Αν έχετε δικό σας σκάφος, από εδώ αξίζει να επισκεφτείτε  από θαλάσσης την περιοχή της Παλιάς Μιτζέλας με τις τεράστιες θαλάσσιες σπηλιές όπου λέγεται ότι καταστράφηκε ο στόλος του Ξέρξη το 480 π.χ. και η μυθολογική Νηρηίδα Θέτιδα ερωτεύτηκε τον Πηλέα.

·Οι  Άγιοι Σαράντα, μια δυσπρόσιτη παραδεισένια όαση που ξετυλίγεται μέσα από τα βουνά, της οποίας ο απόμερος χαρακτήρας, η παρθένα φύση και το ολοστρόγγυλο ψιλό βότσαλο προσφέρονται ως δώρο στους φυσιολάτρες που ψάχνουν μια πιο χαλαρωτική τοποθεσία. Ο ψηλός βράχος Καλόγερος προκαλεί τους τολμηρούς για επικίνδυνες βουτιές, ενώ η οργανωμένη παραλία και το beach bar που λειτουργεί επί αυτής βρίσκονται πάντα στην υπηρεσία του κοινού.

·Ο Μυλοπόταμος ξεχωρίζει για την ομορφιά του, με τον χαρακτηριστικό βράχο που στο μέσο της παραλίας  την κόβει στα δύο. Και εδώ η παραλία έχει βότσαλο και beach bar σε πρωτότυπη τοποθεσία τραβώντας την προσοχή των....”διψασμένων” για απόλαυση.

·Ο Άγιος Ιωάννης είναι η πιο γνωστή παραλία του Ανατολικού Πηλίου που μαγνητίζει την πλειοψηφία του τουρισμού με τα μπαράκια και τις καφετέριες που διαθέτει, δίνοντας διαφορετική νότα στις καλοκαιρινές βραδιές.

·Άλλες γνωστές παραλίες της περιοχής είναι η Πλάκα, η Παπα Νερό, η Ανάληψη, η Παρίσαινα που προσφέρεται για τους γυμνιστές, αλλά και ο Λιμνιώνας.

Ακόμη, για όσους επιθυμούν να ικανοποιήσουν τη γευστική τους περιέργεια, η πλούσια τοπική γαστρονομία της περιοχής υπόσχεται να εντυπωσιάσει και τα πιο απαιτητικά “στομάχια”. Το  σπετζοφάι με ντόπια λουκάνικα είναι το δημοφιλέστερο πιάτο, όπως και το μπουμπάρι, η σπλήνα μοσχαρίσια γεμιστή αλλά και τα μανιτάρια της περιοχής που μαγειρεύονται σε διάφορους γευστικούς συνδυασμούς. Επιπρόσθετα, ο δυναμικός γυναικείος συνεταιρισμός που διατηρεί “καφεπωλείο” αλλά και ξενώνα στην κεντρική πλατεία της Ζαγοράς προσφέρει ποικιλία νοστιμότατων γλυκών του κουταλιού, μαρμελάδες, βότανα, μυρωδικά και χειροποίητα ζυμαρικά. Ο αγροτικός συνεταιρισμός της Ζαγοράς , ένας από τους πρώτους που φτιάχτηκαν στην Ελλάδα, έχει ιδιαίτερη συμβολή στο εμπόριο της περιοχής, κυρίως με το προϊόν το οποίο κάνει αισθητή την παρουσία του σε κάθε σημείο του χωριού, τα περίφημα ζαγορανά μήλα, τα οποία μάλιστα εξάγονται και στο εξωτερικό.

Κατάλληλη για χειμερινές αλλά και καλοκαιρινές διακοπές, η Ζαγορά αποτελεί εγγύηση για όσους επιθυμούν να έρθουν σε άμεση επαφή με το περιβάλλον και την παράδοση. Η αυθεντικότητα και η φυσική της ομορφιά δεσμεύονται ακόμα και στον πιο απαιτητικό επισκέπτη πως η απόδρασή του αυτή, εκτός από χαλάρωση, θα του προσφέρει και μια ιστορική περιήγηση στο ένδοξο παρελθόν του τόπου, φέρνοντάς τον πιο κοντά στην πηγή του πολιτισμού και των γραμμάτων που με το πέρασμα των χρόνων ξεχύθηκαν σε όλη την ηπειρωτική Ελλάδα. Ελάχιστοι φεύγουν από εδώ χωρίς να δώσουν την υπόσχεση να ξαναγυρίσουν. Η δική σας ποια θα είναι;

Μορφωνιού Νάντια