ΝΖ’ Πενθέκτης: «Περί τοῦ μὴ προσφέρειν ἐν θυσιαστηρίω μέλι καὶ γάλα»

2017-11-29 10:55

«Περί τοῦ μὴ προσφέρειν ἐν θυσιαστηρίω μέλι καὶ γάλα»¹

Ὁ ΝΖ’ κανόνας εἶναι πολύ συγκεκριμένος καὶ μεστός σέ αὐτά τά ὁποία παραθέτει προκειμένου νά διαφυλάξει ὀρθή τήν παράδοση τῆς ἐκκλησίας. Οἱ ἑρμηνευτές, ἀνάμεσα στούς πολλούς συναφεῖς κανόνες, ἀναφέρουν καὶ τόν ΜΔ’ τῆς Καρθαγένης, ὁ ὁποῖος κάνει λόγο γιά συνήθεια νά προσφέρουν σέ μία συγκεκριμένη ἡμέρα μέλι καὶ γάλα γιά νά μεταλαμβάνουν τά παιδιά². Εἰς τρόπον ὥστε νά μποροῦν νά μετέχουν καί τά παιδιά μέ τόν τρόπο αὐτό στήν σωτηρία, κάτι πού ὁ κανόνας πού ἐξετάζουμε τό ἀνατρέπει πλήρως.

Οἱ κλασικοί κανονολόγοι προτάσσουν ἐπίσης, τόν Γ’ ἀποστολικό, ὅπου κάνει σαφῆ ἀναφορά γιά τήν προσφορά πού πρέπει νά κάνουν οἱ πιστοί προκειμένου νά τελεστεῖ ἡ θυσία. Ἀκόμα, ἀναφέρουν πώς τά ὑπόλοιπα γεννήματα τῆς φύσης μποροῦν νά προσφέρονται μόνο πρός εὐλογία ἀπό τούς ἱερεῖς στούς πιστούς διαβάζοντας τούς ἰδιαίτερη εὐχή καί ὄχι γιά τήν τέλεση τῆς θυσίας³. Ἐπίσης, κάνουν μνεία καὶ στούς ΚΗ’ καὶ ΛΒ’ κανόνες τῆς πενθέκτης.

Ο ΚΗ’ ἑρμηνεύεται ἀπό τούς κλασικούς κανονολόγους ὡς, «[…] ἔθη ἀλλότρια τῆς ἐκκλησιαστικῆς κεκράτητε καταστάσεως»⁴, δηλώνοντας τά κακῶς κείμενα πού κατά καιρούς παρεισφρέουν στήν λειτουργική ζωή τῆς ἐκκλησίας καὶ τείνουν νά λάβουν τήν μορφή ἐθίμου καὶ παραδόσεως. Ο ΛΒ’ τῆς ἴδιας συνόδου πού προτάσσεται καὶ ἀπό τούς κλασικούς κανονολόγους καὶ ἀπό τό πηδάλιο, κάνει λόγο πάλι γιά τά κακῶς κείμενα τῶν Ἀρμενίων καὶ γιά τίς αἱρέσεις τούς, τίς ὁποῖες προσπαθεῖ μέ τήν ὁριοθέτηση τοῦ τρόπου τέλεσης τῶν μυστηρίων ἐπάνω στήν ὀρθή ἀντίληψη καί πατερική παράδοση, νά ἀποτελέσουν παρελθόν γιά τήν ζωή τῆς Ἐκκλησίας⁵.

Ὁ κανόνας σαφῶς μας ἐκθέτει ἕνα ἱστορικό πλαίσιο γιά τήν κατάσταση τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, ὅπου τά τῶν μυστηρίων καὶ τῆς παράδοσης τῆς ἐκκλησίας μποροῦσαν ἀκόμη νά συγχέονται. Σήμερα, στήν λειτουργική ζωή τῆς ἐκκλησίας τά πράγματα ἔχουν ὁριστικά λάβει τήν τελική τους μορφή καὶ τό καθετί ἔχει συγκεκριμένη θέση στην λατρεία⁶. Ὁ ἐν λόγῳ κανόνας μόνο ἱστορική ἀξία καὶ σημασία θά μποροῦσε νά ἔχει στήν ζωή τῆς ἐκκλησίας σήμερα, ἀφότου πέραν τῆς ἀντιμετώπισης τοῦ προβλήματος πού ἀναφέρει μας παραθέτει καὶ πολλές ἱστορικές πληροφορίες.

-------------------------------------------------------------------------------------

1.Ἀρχι. Γ. Παπαθωμᾶς, Εἰσαγωγή στὶς Πηγές τῆς Κανονικῆς Παραδόσεως τῆς Ἐκκλησίας, [Α’], Α.Ε.Α.Ι., Ἰωάννινα 1995 – 1996, σ.66.

2.Βλ. Πηδάλιον, ὑπὸ Ἀγαπίου Ἱερομονάχου καὶ Νικοδήμου Μοναχοῦ, Ἀθῆναι 1976., 486.

3.Πρβλ. Γ.Α. Ράλλη καὶ Μ. Ποτλῆ, Σύνταγμα τῶν Θείων καὶ ἱερῶν Κανόνων, τόμοι 1 – 6, Ἀθήνησιν 1852 – 1859. Β’, 5, «[…] ἀλλά λέγε προσφέρεσθε ταύτα τῶ ἱερεῖ ὡς ἀπαρχάς τῶν ἐτησίων καρπῶν, καὶ ἵνα λαμβάνοντες αὐτὰ ἀπὸ τῶν χειρῶν τοῦ ἱερέως μετ’ εὐλογίας εὐχαριστίας τῶ θεῶ ἀναπέμπομεν τῶ οἰκονομοῦντι τὰ πρὸς ζωάρκειαν».

4.Πρβλ. ὅπ.π., Β’, 366.

5.Πρβλ.. ὅπ.π., Β’, 375 – 376.

6.Πρβλ. Ἱερατικόν, ἐκδ. Ἀποστολική Διακονία, Ἀθήνα 20045, 101 καὶ 312 ἀντιστοίχως, «Εἰς τῶν στρατιωτῶν λόγχη αὐτοῦ τὴν πλευράν ἔνυξε, καὶ εὐθεως ἐξῆλθεν αἶμα καὶ ὕδωρ […] ὁ δὲ διάκονος ἐγχέει εἰς τὸ ἅγιον ποτήριον νᾶμα καὶ ὕδωρ», Γ. Φίλιας, Λειτουργική, [Α’], ἐκδ. Γρηγόρη, Ἀθήνα 2009, 121 – 136.

Πίσω